augustus 2019 –

Wie kent het Instituut voor Briljante Mislukkingen? Oprichter en hoogleraar Innovatie in Maastricht Paul Iske pleit voor het universeel recht van de mens om te experimenteren. Om ruimte te maken voor zaken die anders zijn gelopen dan gehoopt, bedacht of gepland. Een van die briljante mislukkingen was een medicijn ontworpen tegen hoge bloeddruk, maar in de testfase niet zo succesvol op dit vlak. Wel was er een onverwachte bijwerking: Viagra was geboren.

Goed nieuws is geen nieuws leert iedere journalist tijdens de opleiding. Het tegendeel is waar. In goed nieuws ligt meestal veel waardevols besloten. Een focus op de goede dingen in het leven geeft energie om te denken in kansen en mogelijkheden. Het inspireert. Dat berichten de voorpagina ten onrechte niet halen leert ons de site www.zininvandaag.kro.nl.

Neem nu wetenschapsstudent Anirudh Sharma uit India die een technologie ontwikkelde die deeltjes uit auto-uitlaten bindt teneinde ze om te zetten in inkt en verf. Tot dusver heeft zijn bedrijf 1.6 miljard microgram aan deeltjes kunnen vangen, wat gelijkstaat aan grofweg 1.6 biljoen liter aan schoongemaakte lucht. Maar ja … die lobby hè? Trouwens, wie was het ooit opgevallen dat in mijn boek het begrip ‘mogelijkheden’ op 23 plaatsen wordt toegelicht in relatie tot bewustwording?

Weg naar Rome

Onlangs is de NRC gestart met een serie artikelen over de vraag ‘hoe (goed) te leven’. Nu is dit natuurlijk een zeer discutabele vraag, want wat is goed? Maar de bedoeling ervan is antwoorden te vinden op zo’n indringend vraagstuk.

Een verrassende bijdrage leverde de krant al direct met de 82-jarige Franse filosoof Alain Badiou, die zegt: ‘Wees realistisch, verlang het onmogelijke’. Hij merkt op dat een van de belangrijkste dingen die wij te doen hebben, is dat we de ruimte tussen het mogelijke en het onmogelijke onderzoeken.

Badiou: ‘In wat ik het ware leven noem zoek je de weg, de juiste weg, en ik stel voor dat dit een weg is die de wereld verandert. De leefregel zou moeten zijn: verander de regels. Creëer andere mogelijkheden, wijs ze niet meteen categorisch af maar tart de regels die er zijn.’ Hij haalt ook Socrates aan die de mogelijkheden van een andere wereld beschrijft maar niet de weg wijst. Deze zegt slechts ‘het is hier niet mogelijk, maar misschien ergens anders wel’.

Aangezien het mijn taak is mensen te ondersteunen om bewust te worden, moet natuurlijk vermeld dat dit per definitie voor persoonlijke omstandigheden geldt. Dan zou ik bijvoorbeeld zeggen: ‘Via deze route is het niet mogelijk, maar er zijn meer wegen naar Rome.’ Een andere weg betekent dus niet dat je verdwaald bent.

Het tij keren

Mogelijkheden. Hoe krijgt een mens het toch voor elkaar om voorbij de wolven en beren op de weg te kijken? Op pagina 32 in mijn boek staat bijvoorbeeld: ‘Ervaren gaat altijd gepaard met gevoelens van pijn en moeite die van bovenaf gezien onze mogelijkheden aanscherpen. Het ervaren van moeilijkheden is een voorwaarde om de mogelijkheden die zij in zich herbergen te kunnen beseffen.’

Het is niet eerlijk om er voorbeelden bij te halen van mensen die in uitzonderlijke omstandigheden de moed erin weten te houden, zoals destijds Nelson Mandela, en in de huidige tijd bijvoorbeeld snowboarder Bibian Mentel die tegenslag op tegenslag moet incasseren. Niet iedereen is zo krachtig, en dat hoeft ook niet. Het proces van bewustwording gaat stap voor stap. Iedere keer dat je je bewust bent van een spannend of stressvol moment, is de kans aanwezig dat je zo dicht bij jezelf kunt blijven, dat de omstandigheden zich lijken te keren.

Zo vertelde iemand laatst dat zij haar alleenstaande zuster na een hartstilstand en geslaagde reanimatie tien dagen in huis nam in afwachting van klinische revalidatie. Daarvoor bestond een flinke wachtlijst. Normaal gesproken zou dit verblijf zijn uitgelopen op het gebruikelijke gehakketak. Dat wist de mantelzorger van tevoren. Maar zij was in staat zo dicht bij zichzelf te blijven, geen confrontatie aan te gaan of spijkers op laag water te zoeken, dat de sfeer compleet veranderde. (Lees hier haar relaas.)

Deze ervaring liet zien dat er een mogelijkheid tot ontwikkeling verborgen zat achter deze crisissituatie. Dat kan alleen als we uit de emotie blijven. Dat is waar mededogen toe in staat is. Je kunnen verplaatsen in een ander zonder te worden wat je ziet. Grinnikend moest zij ook terugdenken aan een boek dat zij 20 jaar geleden las: Illusions van Richard Bach. Eencitaat: There is no such thing as a problem without a gift for you in its hands.Dit boek was mede de aanzet geweest om voor het pad van bewustwording te kiezen.

Positiviteit

Nog een citaat uit mijn boek: ‘Iedereen krijgt op zijn reis mogelijkheden tot groei voorgeschoteld, maar ieder op zijn eigen niveau. Het gaat hierbij niet om beter of slechter, het is alleen anders. Iedereen ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en de een doet dat wat sneller dan de ander. Aangezien de aarde een breed scala aan mogelijkheden biedt, kunnen we op ieder niveau ervaren. Er is hier voor elk wat wils. De aarde is net een grote snoepwinkel.’

Zonder direct tot ‘positivo’ te worden bestempeld, wil ik hier toch graag benadrukken dat positiviteitvoor mij geen modewoord of dooddoener is. Positiviteit gaat over het zien van mogelijkheden zonder de realiteit te ontkennen.Als het economische systeem zo gericht is op groei en geld, maak dan voor jezelf de keus om je leven meer richting te geven qua welzijn.

Onlangs heeft de Nieuw-Zeelandse premier JacindaArdern een volgens sommigen revolutionaire begroting vastgesteld, waarin ze het geestelijk welzijn van de bevolking veel centraler stelt dan haar voorgangers. Dat zouden meer overheden moeten doen. Maar we gaan daar toch zeker niet op wachten? Begin vandaag. Wees je eigen regisseur.

Wie krijgt er geen tranen in de ogen van die op Discovery pas uitgezonden documentaire Life of earthfromspaceover het ontstaan van de aarde? Wie krijgt er geen kippenvel bij het zien van die roze wip in het gehate grenshektussen de VS en Mexico, waar zowel kinderen als volwassenen laten zien dat de situatie aan de ene kant direct gevolgen heeft voor die aan de andere kant?

Heb je Steven Kruijswijktijdens de Tour nog gehoord, die op de vraag van een journalist of het geen mega zware dag was geweest simpelweg antwoordde: Oh, een zware dag? Is dat alles? Ik fietste gewoon door…

Giep