De Sloophamer en de Werkelijkheid

man met sloophamer

september 2020 –

Overdenkend wat het thema zou kunnen zijn van dit blog, kwam ik op het onderwerp ‘misvattingen’. Natuurlijk zijn misvattingen over bewustwording van alle tijden, maar in de huidige ‘corona-tijd’ vallen een aantal extra op.

Sinds het ‘intelligent’ stilleggen van het openbare leven, geniet menigeen van de rust en de stilte die daar het gevolg van zijn. Anderen staan te popelen om de draad weer als vanouds op te pakken. En vooral die laatste categorie neemt momenteel in aantal rap toe. Daar valt te horen ‘Onze vrijheid wordt beperkt’, ‘Er kan helemaal niks meer’, ‘We moeten leren van de fouten uit het verleden’ en ‘Wat is nu waar over dat virus?’.

Dat vrijheid tevens inhoudt dat je je rekenschap geeft van de gevolgen van je gedrag voor anderen wil ik hier verder buiten beschouwing laten, dat spreekt toch voor zich? Dat er zogenaamd ‘niks meer kan’ ook, omdat ik zou kunnen opmerken dat er zoveel mogelijk is, als je maar buiten de lijntjes durft te kleuren.

In mijn boek beweer ik dat er hier op aarde niets te leren valt, gezien de menselijke natuur. Nee, de ezel niet, maar de mens loopt graag hetzelfde rondje keer op keer. Oud-wielrenner en psycholoog Maarten Ducrot zei daar onlangs op de radio over: ‘Geschiedenis is de voorspeller van toekomstig gedrag’. I rest my case.

Wat er deugt van de berichtgeving over het virus en de toenemende weerstand wil ik daarentegen wel onder de loep nemen. Maar ik trek hem breder. Dan moeten we het dus hebben over het thema ‘Werkelijkheid’.

‘Waar’-nemen

Jaren geleden gaf ik iemand de suggestie eens op te schijven wat niet waar is. Talloze vellen A4 waren het resultaat. De reden waarom zoiets opschrijven heel handig is, is omdat je er dan omheen kunt lopen, die waslijst van alle kanten kunt bekijken, erop kunt kauwen.

Het kan gaan over uiterlijke zaken, maar vooral over opvattingen en misvattingen over jezelf. Uiteindelijk krijg je antwoord op de vraag: wat is wél waar? Dat is een aanmerkelijk korter lijstje. Het woord ‘waar’-nemen zegt het overigens al: zien wat er is, niet wat je denkt dat er is. Zo ontstaan namelijk de verhalen.

Naar aanleiding van deze exercitie ontstond in eerste instantie het misverstand – in deze wereld struikelen we dagelijks over vele misverstanden – dat er in iemands proces zoveel gaande is om rekening mee te houden, dat je niet weet waar je moet beginnen. Dat kan verlammend werken en zo begint het Grote Uitstellen.

Het is inderdaad een tijdrovende bezigheid, dat waarnemen. Je hebt dus eigenlijk geen vakantie meer van jezelf. Gaandeweg ontstaat ook een tomeloze honger naar spirituele kennis, terwijl het simpelweg gaat om áfleren; gewoonweg stoppen genoegen te nemen met en bij voorkeur genoegen te ontlenen aan illusie.

In zijn boek Spirituele Verlichting? Vergeet het maar! stelt Jed McKenna (een pseudoniem): ‘Het is nu eenmaal zo dat geen enkele kennis, hoeveel of wat voor soort kennis dan ook, het realiseren van de waarheid tot stand kan brengen. Niemand begrijpt de waarheid totdat hij of zij zich ertegen heeft verzet.’ Ikzelf zeg altijd: ‘Het kan me niet schelen hoe je het doet, al ga je midden in de brandnetels zitten.’

Opvullen van leegte

Het inmiddels achterhaalde idee dat de huidige pandemie hevig maar kort zou duren, zodat we snel weer over kunnen gaan tot de orde van de dag, zou je kunnen vergelijken met de manier waarop zoekers de werkelijkheid het liefst benaderen. Ons talent om ieder oogcontact met wat zonneklaar is te vermijden, valt niet te onderschatten. Het ego zal zich met hand en tand verzetten om niet te hoeven wijken. Het verafschuwt ieder vacuüm.

Die leegte wordt maar al te graag opgevuld door de huidige maatschappij van ‘nooit genoeg’. Benjamin Barber (overleden in 2017) schreef hier zijn boek De Infantiele Consument over. Hij verwijst daarin naar het ‘verkleuteren’ van producten en klanten in een postmoderne mondiale economie die meer produceert dan wat mensen nodig hebben. Ook wijst hij erop dat op kinderen gemikt wordt als consumenten in een markt waar nooit genoeg klanten zijn.

Deze houding helpt natuurlijk niet om de persoonlijke verantwoordelijkheid voor het eigen ontwikkelingsproces te stimuleren. Op Waarheid is geen kortingspercentage van toepassing. Evenmin een poster met ‘Seizoensuitverkoop’. Ik sloot vorige maand toch af met: word volwassen!

Sloophamer

Tegenwoordig praat iedereen gemakshalve iedereen na. Wij zijn erg van ‘van-horen-zeggen’. Krishnamurti zei al: ‘Zodra je achter iemand aanloopt, ontloop je de waarheid.’ Sociale media staan bol van ‘alternatieve feiten’, want de waarheid gaat van au! Liever in slaap gesust, dan oog in oog met de opengesperde kaken van de werkelijkheid.

Is het niet om te lachen en te huilen tegelijk dat in alle landen een mondkapjesplicht bestaat: het masker waar wij niet aan willen, maar tegelijkertijd een metafoor voor het masker dat wij dragen om te verhullen wie wij zijn? Om de waarheid over onszelf achter slot en grendel te houden?

Jed McKenna houdt zo nu en dan van onparlementair taalgebruik om de ernst van de zaak tot ons door te laten dringen. Wij zijn het over veel zaken eens en als hij schrijft dat … ‘alles wat dualistisch is onwaar is, gelul dus …’ kan ik mij daarin wel vinden. Het vraagt bijna om een Houdini-act om je te bevrijden van de verhalen die je tegen de werkelijkheid moeten beschermen.

Wij zoeken misschien graag, maar ik vraag me wel eens af of wij ‘Gevonden!’ ook zo fijn vinden. Zoeken naar waarheid is te vergelijken met vissen die zich in de oceaan aan het afmatten zijn om water te vinden.

Mensen gaan pas over tot actie als de beuk erin gaat. Waarom daarop wachten? Hou gewoon zelf de sloophamer bij de hand. Kappen met alle onzin! Doe je ogen open, kijk, oordeel niet en registreer! De Werkelijkheid is hard en zacht tegelijk. 

Je hoeft de Werkelijkheid niet te zoeken
de zoeker vindt nooit
Je hoeft de Werkelijkheid niet te verdedigen
er is geen gevecht
Je hoeft de Werkelijkheid niet te bewijzen
iets dat IS, is
Je hoeft je alleen maar open te stellen
de Werkelijkheid vindt jou

Giep

© 2020 Giep van Werven