december 2020 –

Aangezien ‘Licht’ een kernbegrip is in deze Kersttijd, wil ik de vier elementen Vuur, Lucht, Water en Aarde nog eens wat verder uitwerken. Met name hun onderlinge invloed, opdat we onszelf beter leren kennen en misschien het ‘Licht’ gaan zien en daarmee wie wij eigenlijk zijn.

Wie beseft nog ten diepste dat hun onderling dempende maar ook stimulerende werking ons de weg kan wijzen op het pad van bewustwording? Hoe vaak schuiven wij dit onderwerp niet terzijde als ‘aards’, dus niet ter zake doende op ons pad?

Tot mijn grote verrassing kwam mij op de valreep een zeer recente en uiterst bruikbare gebeurtenis ter ore. Nu even geen oude parabel, maar een relaas over drie zusters in december 2020 tijdens de harde lockdown. Komt tijd, komt raad, zullen we maar zeggen. Het voorval laat zien hoe iemand compleet vast is komen te zitten in het element Vuur en daardoor geen ruimte meer heeft om de heilzame werking van de andere elementen in zich toe te laten.

Wild om zich heen slaand door de angst, overtuigd van het eigen gelijk en zo de eigen glazen ingooiend, ploegt de jongste van de drie al jaren rond in haar persoonlijke biotoop. Fanatiek spittend op het internet om ‘bewijs’ te vinden van haar overtuigingen, zonder te beseffen dat zij steeds verder verwijderd raakt van zichzelf en haar omgeving.

Overtuigingen zijn per definitie beperkend. Als je een paard overtuigt, kan hij niet meer lopen. Vuur speelt graag met vuur en moet dan op de blaren zitten. Hoe kenmerkend voor onze huidige tijd!

Drie zusters

Om de net afgekondigde lockdown wat te verzachten, stelt de oudste van drie alleen wonende zusters voor om een dinertje bij haar thuis te organiseren. Het huis is groot genoeg en blijven slapen na een paar wijntjes zal geen probleem zijn.

Er is echter één onderwerp waarover zij het die avond nu eens niet wil hebben: het corona-vaccin dat in aantocht is. Zij heeft een ontspannen, gezellige avond voor ogen en ziet de bui al hangen als dit onderwerp ter sprake komt. Hoewel zij al een vermoeden heeft dat deze wens wel eens een struikelblok zou kunnen vormen voor de jongste, geeft zij de uitnodigende kant van haar eigen Vuur-element de maximale ruimte.

En … whoemm! De destructieve Vuur-kant van de jongste zus geeft per omgaande te kennen dat ‘zij zich niet de mond laat snoeren’. Zij is namelijk uit op oeverloze speculaties rond dit thema en heeft ter voorbereiding via de groeps-WhatsApp alvast de nodige berichten uit de diepe krochten van het internet rondgestuurd.

De middelste zuster, met veel van het element Water, houdt zich voorlopig op de vlakte. De oudste besluit haar Lucht-element maar eens in te zetten: kiezen of delen. Zij schrijft resoluut: ‘Ik nodig uit, dit is mijn wens voor een vreedzaam samenzijn in de Kersttijd, zeg het maar’.

Aanvankelijk bestookt de jongste de twee anderen met lappen tekst – zie hier de breedsprakigheid van Vuur en de ergernis die dit bij anderen opwekt. Deze post moet uitleggen dat zij daar ‘gewoon recht op heeft’. De oudste is het zat, trekt haar uitnodiging in, waarop Water zich bij haar meldt en zich solidair toont met dat besluit.

Een wat late, laffe houding van Water? Of juist de wijsheid om Vuur gewoon te laten uitrazen en niet te escaleren? Lucht onthoudt zich ook verder van commentaar zodat Vuur als een nachtkaars uitgaat. En dat etentje? Dat komt er voorlopig niet.

En Aarde dan?

Misschien vraag je je inmiddels af waar het element Aarde toch is gebleven? Dat is hier te vinden in de fanatieke en disfunctionele focus van de jongste op zelfs het kleinste detail en het vastbijten als een terriër.

Een van de meest leerzame en bruikbare eigenschappen van Aarde is de gezonde aandacht voor het detail. Op het pad van bewustwording is dit een onmisbaar ingrediënt. Als je niet in staat – of bereid – bent tot gerichte focus op het detail als dat aan de orde is, ontgaat het grote geheel je eveneens.

In mijn boek wijs ik op een kopje met aandacht afwassen, en niet al het volgende op je netvlies te hebben zodat het eerste uit je handen glipt. Voor bezitters van een vaatwasser misschien een wat archaïsche metafoor, maar je begrijpt wel wat ik bedoel: de dingen één voor één met aandacht doen.

Wanneer, zoals in het verhaal van de drie zusters, Vuur ongeremd rond raast, ontstaat fanatisme en overtuigingsdrift. Op alle slakken zout leggen, nog maar eens voor de tiende keer uitleggen hoe het zit, alle ins en outs opnieuw de revue laten passeren.

Lucht haakt dan al na twee zinnen zuchtend af: Poeh, grote lijnen graag, hou het kort! Water wacht geduldig tot Vuur is uitgeraasd en Vuur tegenover Vuur gaat ‘los’ als je niet oppast. Aarde vindt het aanvankelijk mega interessant: Ha, eindelijk iemand die ook van het detail houdt! Maar deze moet het na verloop van tijd afleggen tegen de overmacht van Vuur en komt er niet meer aan te pas.

De Lichtkant

Wat hebben we hier nu aan? De vier elementen maken in een wisselende samenstelling deel uit van de mens. Maar zoals voor alles geldt, hebben zij een keerzijde. Ik zou de ene kant de ‘licht-kant’ willen noemen en de keerzijde de ‘ontwikkel-kant’.

In deze Midwintertijd, wanneer de zon op ons noordelijk halfrond het kortste schijnt en we de lichtjes aansteken, is het blijkbaar noodzakelijk de mens er nog maar weer eens aan te herinneren hoeveel licht we binnenin ons dragen en hoe lastig het is dat licht in de huidige omstandigheden naar boven te tillen.

Hoe bizar en tegelijk welkom is het om juist nu we door de lockdown geen kerstcadeaus meer konden kopen, we plotseling teruggeworpen worden op onszelf. Om, al of niet met een zetje van buitenaf, met de neus op de feiten te worden gedrukt: alles wat we nodig hebben is al in ons aanwezig! Het licht in onszelf (h)erkennen is zeker nu – in tijden van grote onzekerheid – van enorm belang.

Aangezien we toch pas op de plaats moeten maken, zou het geweldig zijn eens rond te neuzen in dit samenspel van innerlijke elementen en hoe de licht-kant van het ene element de ontwikkel-kant van een ander element gunstig kan beïnvloeden. Het is een interactief proces dat veel duidelijk maakt waarom wij soms de directe aanleiding zijn van toenadering en dan weer van verwijdering tussen mensen. Maar ook waarom wij met onszelf in de knoop zitten als sommige ontwikkel-kanten onderling slaags raken.

Om in beeldende Vuur-termen te spreken: wanneer onze elementen in evenwicht zijn, rijst de vorm van een piramide op. Vanaf de punt bovenaan zijn we in staat met een soort helikopterview te overzien wanneer en waarom het gebruik van een bepaald element de voorkeur geniet. Dan benutten we tegelijkertijd een vijfde etherisch element, genaamd Ether, dat maakt dat onze diepste potentie naar voren kan komen.

Voor een uitgebreid overzicht van de elementen kan ik een boek aanbevelen dat ik jaren geleden uitgaf : Naar jou wil ik wel luisteren. Er zijn nog exemplaren te bestellen via Levenskunst. Stuur dan naam, adres en aantal naar info@levenskunst.org. Of ga eens te rade op het internet, voor meer informatie over bijvoorbeeld temperament of de elementen.

‘Wees je eigen licht’ zei Krishnamurti. Dus pak de zaklamp, ga naar binnen en leer jezelf kennen. Kees van Kooten schreef eens: ‘Er zijn meer volwassenen bang in het licht dan kinderen in het donker.’ Laat dit voor jou niet waar zijn. De elementen staan tot je beschikking.

Een Lichte Kerst toegewenst.

Giep

© 2020 Giep van Werven