januari 2018 –

Nog goede voornemens geformuleerd voor 2018? Stonden er weer de bekende onderwerpen op het lijstje zoals meer bewegen, verstandiger eten en drinken, stoppen met roken, meer quality-time? En weet je eigenlijk nu al wat daar van terecht zal komen? En ook wat dan je reactie zal zijn? Bingo! Teleurstelling, zelf-veroordeling en het beruchte looser-gevoel. Waarom lukt het toch steeds niet? Nou, laat dan maar, we gaan gewoon over tot de orde van de dag. Lekkere binnenkomer in het nieuwe jaar, zeg! Genoeg! Volgend jaar doen we niet meer aan voornemens. We gooien het over een heel andere boeg. Eens kijken of er een nieuw appje te downloaden valt die ons leven een stukje gemakkelijker, dus aangenamer kan maken. Wat die technologie toch allemaal vermag! Geweldig, dat ons zoveel uit handen wordt genomen, gemak dient de mens. Hoeveel ‘vrienden’ heb ik inmiddels op Facebook? Hoeveel ‘likes’? Hoe kan ik mijzelf snel troosten voor deze zeperd?

Je eerste gedachte

Gotcha!, zoals de Amerikanen zeggen. Lijkt dit niet heel erg op het proces van bewustwording? We hebben ons voorgenomen die weg in te slaan, maar bij de eerste de beste tegenwind ploffen we uitgeput op de bank. Poeh! Waarom schiet het niet op? We doen toch zo ons best! Ja, dat kan zijn, maar met wat dan? Beschouwen we het proces als een hobby die je kunt inplannen of als een taak die je kunt afvinken? Ga eens na: wat is je eerste gedachte als je ’s morgens wakker wordt? Grote kans dat die is: wat staat er op de agenda vandaag? En je bent al weg uit het moment. Vóór of onder die eerste gedachte zit ongetwijfeld een thema verborgen waar je de komende tijd behoorlijk zoet mee bent. Een voor-eerste gedachte, zeg maar. Het ego verbergt zo’n thema slinks omdat het wel weet dat het ons eigenlijk aan bereidheid ontbreekt aan het werk te gaan en te blijven. Laat staan dat het ego toegeeft dat we gewoon keihard aan de slag moeten willen we stappen kunnen zetten. Het zal nooit toegeven dat we het helemaal zelf moeten doen. Want daar heeft het ego een bloedhekel aan, het is gewoon een lui varken. Een Vlaamse sportcommentator schreef eens over een speler: Hij was zo lui dat hij alleen tijdens aardbevingen wat lichaamsbeweging kreeg. Zie hier ook het ego in volle glorie.

Gebraden haan

Veel mensen, waaronder de Nederlander, vinden dat in het leven en in de maatschappij alles onder controle moet zijn, dat we recht hebben op een comfortabel leven maar dat het niet teveel mag kosten. Tot die kosten wordt ook gerekend ‘niet teveel inspanning’. Ze hebben ooit iets gelezen over ‘moeiteloze realiteit’ en ‘je moet gewoon jezelf zijn’. Er zijn zelfs mensen die denken dat de aarde en de kosmos er wel voor zorgen dat verhoging van je trilling gelijk tred houdt met hun ontwikkeling. Zie je wel, het hoeft allemaal niet zo moeilijk, we liften lekker mee. Die schrijvers en workshop-leiders weten toch wel waar ze het over hebben? Ergens is het begrip ‘moeiteloos’ blijven hangen en is een eigen leven gaan leiden. Is het niet gek dat we wel bereid zijn hard te werken voor een baas, maar niet voor ons eigen proces? Dat proces kan wel even wachten. Niet nu! Eigenlijk zouden de inzichten ons als gebraden haantjes in de mond moeten vliegen. We leven immers in het tijdperk van ‘het slimme huis’? Dat zal in toenemende mate kunnen reageren op ons commando ‘licht aan, muziek aan, gordijnen dicht, bad vol!’. Waarom zou dat niet gelden voor het proces? En zijn we niet groot gebracht met Ja Zuster, Nee Zuster: Doe wat je het liefste doet, dan komt het altijd goed. Ja, geweldig, maar zo werkt het niet in het proces van bewustwording. En het ego kronkelt van plezier…

Betalen met jezelf

Weet je waarom mensen graag hout hakken? Daarbij zie je meteen het resultaat. Niks mis mee, het is maar hout. Maar bewustwording? That is another cook, zou een bekende voetbaltrainer zeggen. En als G.I. Gurdjieff nog zou leven, zou hij ons die gemakzuchtige houding direct ‘betaald’ zetten. Lees maar eens wat hij destijds schreef over de mens: ‘Uw houding jegens de wereld en tegenover het leven is de houding van diegene, die het recht heeft te eisen en te nemen; die het niet nodig vindt om te betalen of te verdienen. U gelooft dat alle dingen U toekomen, eenvoudig omdat U het bent! En evenmin krijgt U het goedkoop. Het wordt duur betaald. Voor de slechte betalers, de luiaards, de parasieten, is er geen hoop. Men moet betalen. Duur betalen en dadelijk. Vooruit betalen. Betalen met zichzelf. Door serieuze inspanning, gewetensvol, zonder bijbedoelingen. Hoe meer U bereid bent te betalen zonder U te ontzien, zonder te knoeien, zonder enige oplichterij, des te meer zult U ontvangen. En van dat moment af zult U kennismaken met Uw eigen natuur. En U zult alle listen zien, alle bedriegerijen waartoe zij haar toevlucht neemt om niet contant te hoeven betalen. Waarnemen zonder vooringenomenheid. Een tijdje dat denkbeeld van die leugen aanvaarden. En als U op die manier waarneemt terwijl U met Uzelf betaalt, zonder medelijden met Uzelf te hebben, al Uw zogenaamde rijkdommen inwisselend voor één ogenblik van werkelijkheid, misschien zult U dan plotseling datgene zien wat U tot die dag nog nooit gezien heeft. U zult zien dat U een ander bent dan U dacht te zijn.’

Meedogenloos eerlijk

Hoewel ik mij vaak iets milder uitdruk jegens de mensen met wie ik werk, staat zijn visie als een huis en ben ik het volledig met de inhoud eens. Alleen als je meedogenloos eerlijk wordt tegenover jezelf, bereid bent de dingen te doen die nodig zijn, krijg je zicht op wie je bent. Aardig trouwens, die paradox: meedogenloos eerlijk is een van de voorwaarden om mededogend te kunnen zijn, voor jezelf en voor anderen. Je kunt wel nagaan dat dit niet zo een-twee-drie zal lukken. En al helemaal niet wanneer je niet bereid bent vol te houden jezelf steeds opnieuw met jezelf te confronteren. Net zoals je het nu van nu en dat van straks aaneen kunt rijgen tot een eeuwigdurend nu, zou je ook de momenten waarop je jezelf tegenkomt kunnen samensmeden tot een voortdurend besef van je gedachten en reacties. Pak er dan het universele vijf stappen-lijstje bij: erkennen, herkennen, ontmoeten, vrede sluiten en afscheid nemen. Als je er niet dagelijks mee bezig bent, zodat het proces geleidelijk verloopt, kun je de schokken – die in ieders leven voorkomen – niet opvangen. Er is geen autoriteit buiten jezelf en bewustwording is een continu-proces. Zodra de waan van de dag leidend wordt en je sturing zoekt in de mening van anderen, kom je nooit bij je authenticiteit. Als je jezelf continu verloochent door je opportunisme en de daarbij behorende kansberekening om je ego- belang te laten prevaleren, word je nooit geloofwaardig naar jezelf. Daarom durf ik de stelling wel aan dat, wanneer een politicus in de spiegel zou kijken en zou proberen eerlijk te zijn tegen zichzelf, hij of zij stantepede kon worden afgevoerd naar een gesloten inrichting.

Volgens een Amerikaanse aforismen-schrijver is het hoofdprobleem van een kans ´… dat het vaak vermomd gaat als hard werken.´ Inderdaad, wakker worden is hard werken, anders groeit er alleen maar onkruid en moet Jochem Myjer zijn Wakker-Worden-rap tot in het oneindige blijven herhalen…

Giep