Onderzoeken betekent dat je zonder ‘wegenkaart’ op weg gaat. Je hoeft niet te weten waar je uitkomt. Zo kom je op wegen waar je nooit eerder bent geweest. Je komt tot inzichten die anders zijn dan je altijd dacht. Hier is dus sprake van een verschuiving van paradigma. Je zou ook kunnen zeggen dat je een groothoeklens ontwikkelt. Veel mensen vinden dit erg spannend, maar dan komen het ‘korreltje vertrouwen en een halve gram moed’ goed van pas. En … je staat er niet alleen voor.
Ruimte creëren
Onderweg probeer je stiekem de dingen die je tegenkomt weer opnieuw in te kaderen, want patronen zijn hardnekkig. Maar steeds blijkt het toch weer anders te liggen dan je dacht. Op een gegeven moment kom je op een punt dat je het inkaderen opgeeft. Wat houden we dan over? Precies: de onderzoeker.
Simpel gezegd: ‘Ik ga kijken en ik begin blanco. Ik ben bereid te accepteren wat ik tegenkom in mijn gevoel. Dat mag er gewoon zijn. En ik ben ook bereid daarna weer opnieuw te gaan kijken, zonder oordeel, zonder ‘verhaal’.’ Zo creëer ik de ruimte die er altijd al was, maar die ik nog niet eerder had ervaren.
Inkaderen
Inkaderen is gebeurtenissen of omstandigheden zodanig in een hokje plaatsen dat we er mee om kunnen gaan. Dat hokje is een beperkte voorstelling van zaken en heeft in feite niets te maken met hoe iets werkelijk in elkaar zit. Maar door onze beperkte blik of angst voor het onbekende, kunnen of willen we de situatie (nog) niet anders zien. We hebben op dat moment alleen ons geconditioneerde denken – overtuigingen naar aanleiding van ervaringen in het verleden – en (voor)oordeel ter beschikking. Daar voelen wij ons veilig bij, hoewel er soms wel flitsen zijn dat er iets niet klopt. Het kader werkt als een handvat waaraan wij ons kunnen vastklampen. We kunnen feitelijk niet toestaan dat de dingen zo indruisen tegen wat wij gewend zijn of wat wij goedkeuren. Ons bevattingsvermogen is daarvoor nog te beperkt en wij kunnen het niet verdragen.
Waarnemen
Zo is het zuiver, ongekleurd waarnemen van wat er is, een frisse kijk op de zaak, niet mogelijk. Geconditioneerd denken en inkaderen zijn, evenals oordelen, dus vormen van ‘blindheid’. De paradox van dit verhaal is dat de angst voor de waarheid of gewoonweg niet snappen hoe het proces verloopt ons doet inkaderen. Maar om te kunnen zien wat iets werkelijk is, moeten we het oordeel – en dus het kader – loslaten. Dat roept weer nieuwe angst en weerstand op, dus doen we net alsof we snappen hoe het zit. Veilig inkaderen hoort bij ons zelfbeeld. Doordat dat zelfbeeld zo echt lijkt, kunnen we het oordeel niet missen, we hebben die ‘zekerheid’ nog nodig. Echter, het oordeel bevestigt het kader. Zo is de cirkel weer rond en raken we, als we niet oppassen, van de regen in de drup.
Zodra ons zelfbeeld (ego) scheuren begint te vertonen, kunnen we ook ophouden met inkaderen. Dan krijgt ons onderzoeken een andere dimensie.
Accepteren
Accepteren dat de dingen zijn zoals ze zijn, is misschien wel het lastigste onderdeel van het proces van bewustwording. Je komt het in iedere fase van het proces tegen en het vraagt een enorme toewijding. Accepteren wil overigens niet zeggen dat je het er volledig mee eens bent, zoals de dingen gaan. Je kunt best willen dat het anders was, maar voordat je daarmee aan de slag gaat, is het onvermijdelijk dat je eerst de huidige stand van zaken accepteert. Dat geeft je de basis van waaruit je dingen kunt proberen te veranderen. Anders komen je pogingen voort uit een onvrede, die een zodanige lading meebrengt dat elke ‘oplossing’ al bij voorbaat beladen is. En of verandering überhaupt mogelijk is, valt nog helemaal te bezien. Het kan namelijk zijn dat aan de feitelijke situatie niet valt te tornen. Het kan ook zijn dat het een situatie is die hoort bij een van je thema’s. In beide gevallen is het dan vechten tegen de bierkaai en daar word je niet gelukkiger van.
Accepteren is dus het gouden motto. Dat kan er uiteindelijk toe leiden dat het verlangen – ons favoriete uitstapje uit het hier en nu – vanzelf verdwijnt. Het zou ook wel eens een opening kunnen zijn naar wegen die je totaal niet had voorzien of zelfs voor mogelijk had gehouden.
En dan?
Heb je vragen over het proces van bewustwording? Wil je meer weten? Neem dan per mail contact met ons of bel ons op 06-13327061.
Verder lezen? Bestel het boek ‘Een korreltje vertrouwen en een halve gram moed’
< Terug naar deel 3
