De cirkel van acceptatie

juni 2018 –

We leven in een tijd waarin ‘we het niet meer pikken’. Als onze nazaten later de eerste decennia van deze eeuw zouden moeten beschrijven, zou het me niet verbazen als zij dat zouden doen in termen van boosheid, frustratie, onrecht, vechten – en vluchten – eisen en schelden. En hielp het? Meestal niet. Stel, je bent per abuis terecht gekomen in drijfzand. Je maakt uit angst driftige bewegingen met armen en benen om ‘boven’ te blijven. Het effect is echter dat je steeds dieper wegzakt. Het lijkt wel of het zand aan je zuigt. Moegestreden moet je wel stoppen met vechten. Zodra je niet meer beweegt merk je dat je vanzelf langzaam naar boven wordt getild. Je komt als het ware bovendrijven. Dat wordt kinderen in de zwemles ook bijgebracht: je kunt wel een tijd watertrappen, maar dan raak je uitgeput. Rustig op je rug drijvend houd je het veel langer vol en het maakt de kans op redding vele maken groter. Zo drijvend kun je ook heel rustig met de stroom meegaan. Verderop zal je zeer waarschijnlijk wel ergens tegen de wal stuiten en uit het bruisende water op de kant kunnen klimmen. Metaforen, wijze raad of niet, zodra er een kink in de kabel komt in ons leven – of meerdere tegelijk – blijken wij volslagen doof en blind te zijn. Of we hangen ze snel verongelijkt en gelijkhebberig aan de wilgen onder het motto: Voor deze situatie gaat die vlieger niet op.

PGB’tje

Acceptatie. Misschien wel het lastigste onderdeel van het proces van bewustwording omdat het zo veelomvattend is. Het leven als mens op aarde is niet eenvoudig. We hebben allerlei hulpmiddelen nodig waar dieren zich niet over hoeven te bekommeren. Die maken een hol of een nest en als een tegenstander dat komt opeisen, maken ze rustig verderop een nieuw onderkomen. Dan is het leven een onvoorspelbare ontdekkingsreis. Dat is niet voor iedereen een welkome uitdaging. Zelfs de meest avontuurlijke geest wordt dat wel eens te gortig. Ook die vult dat leven maar al te graag in met wensen en verwachtingen die vervolgens tot mislukken gedoemd zijn. We willen die stromingen die een maakbare toekomst voorspiegelen zo graag geloven. Zelfs tegen beter weten in. Ten derde brengt ieder mens een eigen PGB’tje mee naar de aarde, een bestemming die is gerelateerd aan de zielenopdracht. En ook dat is een lastige opgave, zelfs voor mensen die wel degelijk beseffen dat ze hier zijn om de meegebrachte lading te neutraliseren. Als een groot verlies of een heel complex van zaken een groot gat in je hart slaat, heb je veel tijd en ruimte nodig om te accepteren.

Hoofd- en bijzaken

Als je me nu vraagt: ‘Hoe doe je dat, accepteren?’ dan moet ik een pasklare oplossing schuldig blijven. Er zijn geen twee situaties gelijk. Accepteren is ook geen actieve daad. Het is het resultaat van een proces waarin je vele verborgen lagen hebt weten te neutraliseren. Je kunt daarom eigenlijk beter zeggen wat accepteren niet is. Het is niet lethargisch alles maar goed vinden. Het is van belang hoofd- en bijzaken te scheiden. De meeste mensen hebben geen invloed op het ‘grote werk’. Hou het dus vooral klein, dicht bij huis en bij jezelf. Daar heb je wel invloed op. Er zijn echter vraagstukken in de wereld waaraan je geen bijdrage wilt leveren, zoals bijvoorbeeld discriminatie of milieuvervuiling. Draag je eigen steentje bij in jouw omgeving. Er is wat dat betreft genoeg werk aan de winkel, dat vergeten we wel eens. Acceptatie is geen berusting, zodat je het leven passief ondergaat. Even een intermezzo met iets dat ik nu niet direct bedoel, maar dat bij mij toch verbazing en hilariteit opriep: Onlangs werd vastgesteld dat aardig wat jonge mensen tijdens de seks op hun telefoon zitten – of liggen – te kijken. Je kan je ongenoegen daarover een keer onder de aandacht brengen, maar als iemand de boodschap niet snapt, ga dan gewoon iets anders doen met je tijd, lijkt mij.

Acceptatie als levenskunst

Gevoelens of situaties accepteren, het is om het even. Gevoelens die we niet fijn vinden parkeren we maar al te graag. Vluchten is dan de eerste reflex, ondanks het feit dat we weten dat doorvoelen de enige oplossing is, letterlijk en figuurlijk. Situaties proberen we te veranderen, te manipuleren en al vechtend om te buigen, verlangend dat het anders was. Iemand interviewde ooit Ramses Shaffy en schreef over deze, door velen gewaardeerde en sommige anderen verguisde zanger: Heel spiritueel aan hem is de acceptatie van alles wat hij tegenkomt. Zeker niet stoïcijns, maar hij kan het altijd aan. Zo van ‘als het minder mooie er niet was, zou het andere minder prachtig zijn.’ Dat is levenskunst. In mijn boek beschrijf ik de vijf stappen van loslaten: erkennen, herkennen, ontmoeten, vrede sluiten en afscheid nemen. Accepteren is al deze stappen bij elkaar, de ene kan niet bestaan zonder de andere. Jezelf accepteren is niet mogelijk als je niet accepteert voor welke opgave je bent geplaatst. Lading neutraliseren brengt je op een steeds hoger plan. Zoals je in een meterkast de ampère opvoert wanneer de stoppen dreigen door te slaan, zo ook kun je jezelf beter opladen wanneer je niet continu energie verliest aan het gevecht.
Franciscus van Assisi zei al: ‘Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien.’

En tot slot een gedicht van iemand die onlangs mocht constateren dat een cirkel rond is. Het zou me niet verbazen als Drs. P hier als inspiratie heeft gediend.

De cirkel

Accepteren is een kunst
Knoop dat in je oren
Ook al gaat het beeld op zwart
Niets gaat ooit verloren

Welke droom je ook bejaagt
Die je wilt bewaren
Weet dat een verzamelaar
Dichtslibt met de jaren

Gun jezelf daarom de tijd
Ruimte en vergeven
Eens is dan de cirkel rond
Klaar voor nieuw beleven.

Giep

 

© 2018 Giep van Werven